Trados Pratik Kullanım İpuçları dersimizde, çevirmeni hızlandıracak, işini kolaylaştıracak, uygulanabilir öneriler ve ipuçları derledik.
Sadece kalitenin değil aynı zamanda hızın da çok önemli olduğu bir sektördeyiz. Peki bu hızı nasıl kazanırız?

1 – Hızlı klavye kullanımı olmazsa olmaz! 🙂

2- Yazılım kısayollarının kullanımı

3- Yazılımın sunduğu işlevlerin kullanımı

4- Çevirmen gözünden tavsiyeler

Klavye Kısayolları

Çeviri sırasında mecbur kalmadıkça fareyi kullanmamak temel prensip; çünkü yapmak istediğimiz hemen hemen her işlemin bir kısayolu mevcut. Bunlara göz atacak olursak;

trados pratik kullanım ipuçları

Review Sekmesi Seçenekleri

trados-kullanim

 

Segment Types

New Translated Content

100% Matches

Fuzzy Matches

Unconfirmed

Not translated

Draft

Repetitions

First Occurrences

Segment Locking

Locked

Unlocked

Segment Türleri

: Son çevrilen metinleri filtreleme

: % 100 Eşleşmeleri filtreleme

: Kısmi Eşleşmeleri filtreleme

: Onaylanmamış segmentleri filtreleme (Draft dahil.)

: Çevirisi yapılmamış segmentleri filtreleme

: Çevirisi yapılmakta olan segmentleri filtreleme

Tekrarlar

: Tekrar eden segmentlerin ilk örneklerini filtreleme

Segment Kilitleme

: Kilitli segmentleri filtreleme

: Kilitli olmayan segmentleri filtreleme

 

First Occurrences ile Repetition’ları Temizleme

Review sekmesindeki en kullanışlı özelliklerden biri, bize psikolojik olarak da katkıda bulunan repetition’ları çevirme becerisidir.

Örn. 10 bin kelimelik bir projemiz var ancak içerisinde 4 bin kelimelik tekrar eden segment mevcut.

Çalışma dosyası açıkken, Review sekmesinden First Occurrences seçeneği ile filtreleme yapıyoruz.

Ardından tekrar eden segmentlerin ilk örneklerini çeviriyoruz ve auto-propagation sayesinde tekrar eden segmentlerin tamamı çevrilmiş oluyor.

Avantajı: Örn. 500 kelimeden oluşan ilk tekrarlar yapıldığında projenin 4 bin kelimesini tamamlamış oluyoruz. Bu da önümüzde 10 bin kelime değil sadece 6 bin kelime çevrilmesi gereken kısım olduğunu göstererek motivasyon sağlayabiliyor.

trados8

%95+ Kısmi Eşleşmeleri Temizleme

Bazı işlemler için Review sekmesindeki işlevleri farklı işlevlerle birleştirmek gerekebiliyor.

Örn. büyük ve çok fazla kısmi eşleşmesi olan bir projemiz var.

trados-pratik

Batch Tasks menüsünden Pre-Translate seçeneğini seçiyoruz. %95 oranında eşleşmeleri ayarlayıp Confirm 100% matches ve Confirm context matches seçeneklerini kapatıyoruz.

Bu işlem sonunda %95 ve üzeri eşleşmeler işlenecek ve segment durumu draft olarak değiştirilecek.

Ardından çalışma dosyasını açıp Review sekmesine geliyoruz ve Draft durumunda olan segmentleri filtreliyoruz. İşte karşımızda düzeltilmesi gereken ve %95+ kısmi eşleşmelerden oluşan kısım. Hızlı bir şekilde ilerleyecek tek tip bir çalışma.

Avantajı: Bir segmentte tüm cümleyi çevirirken diğerinde değiştirilmesi gereken yeri, küçük bir detayı bulmak zaman alabiliyor. Bu nedenle aynı şekilde çevrilecek segmentleri baştan tamamlamak, diğer segmentleri çevirirken daha az bölünmemizi ve hızlı ilerlememizi sağlıyor. Ancak bölünmüş segmentlerde tutarsızlık veya bağlama uygun olmama gibi sorunlar yaşayabiliriz. Bu nedenle dikkatlice kullanmalıyız.

trados7

 

Segment Durumu ve Analiz

Trados üzerinde Confirmation ve Analysis olmak üzere iki şekilde çeviri hacmini görüntüleyebiliyoruz:

Confirmation:

TM’den bağımsız olarak, çalışma dosyasındaki segmentlerin durumlarına göre kelime sayısını verir.

Aşağıdaki görüntüye ulaşmak için Project veya Files görünümünde en alt kısımda bulunan Confirmation Statistics öğesine tıklıyoruz.

Görüntülenecek sonuçları, hem karakter veya kelime bazında hem de yüzdelik veya sayısal değerler şeklinde değiştirebiliriz.

trados9

Durumlar:

Not Translated: Onaylanmamış segmentler

Draft: Taslak halindeki segmentler

Translated: Onaylanmış segmentler

Reviewed: Kontrolü yapılmış segmentler

Signed off: Kontrol sonrası kabul edilmiş segmentler

Analysis:

TM’deki verilere göre çalışma dosyasının hacmini hesaplar.

Yüzdeli değerler şeklinde eşleşmeler (%50-74, %95-99, %100, repetition vb.) görüntülenir.

Aşağıdaki görüntüye ulaşmak için Project veya Files görünümünde en alt kısımda bulunan Confirmation Statistics öğesine tıklıyoruz.

Görüntülenecek sonuçları, hem karakter veya kelime bazında hem de yüzdelik veya sayısal değerler şeklinde değiştirebiliriz.

trados10

Confirmation ve Analysis sonuçlarını aynı zamanda Excel dosyası formatında rapor olarak görüntüleyebiliriz.

Bunun için sol alttaki Reports görünümünü açmamız ve ilgili raporu açmamız gerekir.trados11

Analiz neden yaptığım çevirileri hesaplamıyor?

Analizle ilgili sorunlar:

Yapılan tüm çevirilerin TM’e işlenmesi halinde tüm hacim %100 veya CM’ler içerisinde görünür.

Çeviri bittikten sonra analizde küçük hacimlerle %95-99 aralığında olanlar olabilir, bu teknik bir sorun. Çeviriyi tamamlamadığımız anlamına gelmez. Örn. «Follow-up» ile «Followup» için aynı çeviriler yapılır ancak kaynak farklı ama hedef aynı olduğu için %100 yerine kısmi eşleşme gösterebilir.

Fakat analiz sırasında hiç çeviri yapılmamış veya belirli bir kısmı yapılmış olarak görünüyorsa bu durumda TM bağlantısı ile ilgili bir sorun var demektir. TM’in projeye eklenmemesi veya «Enabled» olarak işaretlenmemesi de sağlık analiz yapılamamasına veya yapıldığında hatalı sonuçların elde edilmesine neden olur.

Gelen projenin içerisine kendinize ait bir TM ekleyip «Update» seçeneğini de işaretlemenizi tavsiye ederiz. Bu sayede hem ileride kullanabileceğiniz bir TM olur hem de çeviriler iki ayrı dosyaya kaydedilmiş olur. Böylelikle çevirileri kaybetme riski neredeyse sıfıra iner.

Preview özelliği nasıl kullanılır?

Resim355

 

Editor görünümündeyken View sekmesi altından Preview öğesine tıkladığımızda Trados bize gerçek zamanlı ön izleme imkanı sunuyor.

Yani açılan pencerede yapılan çevirilerin orijinal belgeye işlenişini anlık olarak izleyebiliyoruz. Çevirisi tamamlanıp onaylanan hedef metin otomatik olarak işleniyor.

Bu sayede her seferinde Alt + Tab ile referans dosyasına geçmek veya ekranı ikiye bölmek zorunda kalmıyoruz. Bunun yanı sıra bölünmüş segmentlerde de segmentlerin tamamını kolayca görebiliyoruz.

Resim355

Ancak kaynak metnin orijinalinin eklenmemesi, görüntülenemeyecek bir formatta olması (.xml gibi) gibi durumlarda bu özelliği kullanamayabiliriz.

Ayrıca fazla güç gerektiren bu özelliği yavaş PC’lerde kullanmak yarar sağlamak yerine zarar verebilir. Bunun nedeni ise özelliğin, yazılımın çok yavaş çalışmasına neden olmasıdır.

Aynı Projede Birden Fazla Dosyayı Nasıl Açarım?

3333

Projeyi açtıktan sonra üzerinde çalışacağımız dosyayı seçerken tek bir dosyayı seçip onu açmak zorunda değiliz.

CTRL’ye basılı tutup açmak istediğimiz dosyaları veya CTRL+A kombinasyonu ile tüm dosyaları seçerek açabiliriz.

Birden fazla dosya seçtikten sonra Enter tuşuna basarak dosyaları Translation modunda açabiliriz.

 

Home sekmesi altında ve de sağ tıkladığımızda açılan listede bulunan Open For Translation öğesi de dosyaları açmak için kullanabileceğimiz diğer seçenekler.

Ancak, Preview özelliğinde olduğu gibi, burada da çok fazla dosyanın açılması yazılımı yavaşlatacaktır. Buna rağmen, bazı durumlarda gerekli olabiliyor: Örn. tüm proje dosyalarına aynı anda spell check ve verify (QA) işlemleri yapılmak istendiğinde.

Dosyalara tek tek verify yapıldığında, farklı dosyalardaki tekrar eden kısımların düzeltmesi biraz sorun çıkarabiliyor. Bu nedenle hepsini bir arada görmek ve tek seferde düzeltmek tercihimizdir.

Not: Bu işlem sadece dosyaları alt alta koyup bir arada görmemizi sağlar, orijinal dosyaları birleştirmez.

Tag Nedir? Nasıl Kullanılır?

Trados üzerinden çeviri yapılırken dikkat edilmesi gereken en önemli konunun TAG olduğunu düşünüyoruz.

Tag, düz yazı olarak gördüğümüz çevirinin belge içerisine biçimlendirilerek atılmasını sağlar. Yerlerinin değiştirilmesi, kullanılmaması gibi basit hatalar hedef belgenin oluşturulamaması gibi ciddi sorunlara yol açabilir. Bu nedenle kritik öneme sahiptir ve mümkün olduğunca aynı sıralamayla ve kesinlikle eksiksiz kullanılmasını tavsiye ediyoruz.

Tag’leri ekleme işlemine gelecek olursak;

– Kaynaktan seçip kopyalayarak,

CTRL + , kısayoluyla tag’leri seçebilir ve ekleyebiliriz.

  • CTRL + Insert ile kaynağı kopyaladığımızda tag’ler de dahil olmak üzere kaynak metin kopyalanacaktır.

Tag’ler tek başına, grup veya iki parçalı olarak mevcuttur.

– Tek başına veya grup halinde olan tag’leri yukarıdaki yöntemle ekleyebiliriz.

– İki parçaları tag’ler için ise başlangıç tag’ini ekleyip çeviriyi yazıp bitiş tag’ini ekleyebiliriz.

– Daha pratik olan seçenek ise tag’in kapsadığı kelimeleri işaretleyip CTRL + , kombinasyonu ile tag’leri seçmek ve eklemektir.

En sık karşılaştığımız iki parçalı tag’i eklemek için:

Çevirmiş olduğumuz metin üzerinde, kaynakta tag içerisinde bulunan kısmı işaretliyoruz ve ardından CTRL + , kombinasyonu ile ilgili tag’i seçerek hem başlangıç hem bitiş tag’ini otomatik olarak ekliyoruz.

trados-tag

İki parçalı tag’ler farklı işlemleri gerçekleştirebiliyor. Örn. üst simgeye dönüştürme.trados-tag

Tek parça olan tag’leri de aynı şekilde CTRL + , kombinasyonu kolayca ekleyebiliriz.

trados tag kullanımı

Grup halinde olan tag’leri de tek parça olan tag’ler gibi ekleriz.

tradostags

Tag yerine Home sekmesi altındaki biçimlendirme seçeneklerinden de benzer işlemler yapılabiliyor.

Fakat tag’ler zaten kaynak içerisinde mevcut (Trados proje hazırlama aşamasında tag’leri kullanarak bu kelimeleri veya cümleleri biçimlendiriyor) ve kullanımı da oldukça basit.

Home sekmesi altından kullanıldığında ise QA aşamasında kaynak metindeki tag’in kullanılmadığı hatasını alıyoruz.

40-50 bin kelimelik ve bol tag’li bir proje olduğunda ise bu durum içinden çıkılmaz bir hal alıyor. Bu nedenle kaynaktaki tag’lerin eksiksiz kullanımına özen göstermeliyiz.

Lütfen Tag yerine Home sekmesi altındaki biçimlendirme özelliklerini kullanmayalım.

tag

Concordance ile TM arasındaki fark nedir?

Öncelikle, Concordance seçeneğini sadece kaynak metin kısmında bulunan öğelere değil, aynı zamanda hedef metin ve TM sonuçları kısımlarında bulunan kelimelere de uygulayabildiğimizi belirtelim. Öte yandan, TM sonuçları için arama cümle bazında yapılırken concordance için kelime bazında yapılıyor.

Yani, yazılım «Ali ata bak» cümlesini TM’de aradığında tüm cümleyi aynı kelime sırasıyla bulmaya çalışıyor ve eşleşme oranı ayarlanan yüzdelik değerin altında ise gösterilmiyor.

Ancak concordance seçeneğinde aynı cümle arandığında, «Bak ata Ali.» ifadesini ve %100 eşleşme olduğunu görebiliriz. Çünkü içerisinde aradığımız tüm kelimeler var.

Fakat bu durum, %100 olduğu için cümleyi doğrudan kullanabiliriz anlamına gelmiyor. Kontrol etmemiz lazım. Aynı arama TM’de yapıldığında tüm kelimelerin yeri farklı olduğu için eşleşme oranı çok düşük olur ve sonuçlar arasında görüntülenmez.

Aşağıda 7 kelimelik bir arama var ve %100 eşleşme gösteriyor. Fakat gösterilen sonuç içerisinde kaynakta ve hedefte farklı kelimeler de var ve bu nedenle tam aradığımız cümlenin karşılığı değil.

trados-concordance